Warszawska bitwa podlaska – sierpień 1920

W tym czasie pod Warszawą wojska sowieckie zostały związane zwrotem zaczepnym sił polskich, wspartych czołgami atakującymi w kierunku na Mińsk Mazowiecki. Postępy uzyskane już w pierwszym dniu natarcia były znaczne. 3 dywizja piechoty zajęła Włodawę, a pierwsza Wisznice. 18 sierpnia siły polskie osiągnęły linię Biała Podlaska – Międzyrzec, Siedlce, Kałuszyn. W tym samym dniu Józef Piłsudski wydał rozkazy do przegrupowania i stworzenie grupy pościgowej odcinającej bolszewikom odwrót na linię Brześć nad Bugiem – Białystok, doprowadzając do osaczenia kilkudziesięciotysięcznej armii rosyjskiej. To dla Rosjan był początek końca. Piłsudski w swej książce tak charakteryzuje ten końcowy okres bitwy: „Nie marnego kontredansa, lecz wściekłego galopa rżnęła muzyka wojny! Nie dzień z dniem się rozmijał, lecz godzina z godziną! Kalejdoskop w takt wściekłego galopa nakręcony, nie pozwalał nikomu z dowodzących po stronie sowieckiej zatrzymać się na żadnej z tańczonych fi gur. Pękały one w jednej chwili, podsuwając pod przerażone oczy całkiem nowe postacie i nowe sytuacje, które przerastały całkowicie wszelkie przypuszczenia i czynione plany i zamiary”. W tym samym czasie reszta wojsk polskich przeszła do kontrofensywy na całej długości frontu. Znaczenie historyczne bitwy warszawskiej – i także jej podlaskich akcentów – jest wciąż niedoceniane. Ambasador brytyjski w przedwojennej Polsce – lord Edgar Vincent Dabernon nazwał ją już w tytule swej książki „Osiemnastą decydującą bitwą w dziejach świata”. W jednym z artykułów opublikowanych w 1930 roku napisał: „Współczesna historia cywilizacji zna mało wydarzeń posiadających znaczenie większe od bitwy pod Warszawą w roku 1920. Nie zna zaś ani jednego, które by było mniej docenione… Gdyby bitwa pod Warszawą zakończyła się  zwycięstwem bolszewików, nastąpiłby punkt zwrotny w dziejach Europy, gdyż z upadkiem Warszawy Europa stanęłaby otworem dla sowieckiej inwazji. W roku 1920 Polska zbawiła Europę”.