Zasoby działu etnograficznego bialskiego Muzeum Południowego Podlasia to nieoceniony zbiór perełek kulturowego dziedzictwa naszego regionu. Znajdują się tutaj 4154 obiekty, nie tylko narzędzia do uprawy ziemi, ale również elementy wyposażenia wnętrz oraz przedmioty codziennego użytku potrzebne w gospodarstwie domowym i obejściu.
Muzeum dysponuje ciekawym zbiorem eksponatów narzędzi związanych z obróbką drewna, rybołówstwem, kołodziejstwem, bednarką garncarstwem i rękodzielnictwem. Zgromadziło również bogatą kolekcję tkanin, zapasek oraz strojów ludowych.
Niezwykle cenna jest także kolekcja współczesnej rzeźby ludowej, tworzona przez lata z zakupów po konkursach, organizowanych przez Muzeum.
– Zabytki „codzienności” , które łatwo ulegają zniszczeniu, często są wyrzucane, gdy są już nieprzydatne, po latach dają nam obraz kultury na danym terenie i w danym okresie – stwierdza Agnieszka Mikszta, kierownik działu etnograficznego. Każde święto posiadało swoją oprawę, związaną z dużym nakładem pracy twórczej. Przedmioty takie jak stroje kolędnicze – np. koza, koń kolędniczy, gwiazdy, brodacz, spora kolekcja pisanek, palmy wielkanocne, pisanki – możemy obejrzeć podczas wystaw.
– Na szczególna uwagę zasługuje bogata kolekcja rzeźb oraz obrazów; prace Tadeusza Kożuchowskiego, Adama Weremczuka, Zbigniewa Walenciuka oraz Bazylego Albiczuka – mówi Agnieszka Mikszta,
Perebor, słowo i melodia…
Charakterystyczną cechą kultury naszego regionu jest tzw. perebor – ornament tkacki, błędnie nazywany haftem, którym ozdabiano spódnice, zapaski, ręczniki obrzędowe oraz wciąż jeszcze żywe i podtrzymywane umiejętności i techniki tkackie. Wyróżnikiem naszych wsi są brodacze – do dzisiaj żywa tradycja kolędnicza w Sławatyczach.
Charakterystyczne są także naczynia gliniane, tzw. siwaki. Niestety, bogate tradycje garncarskie zostały zapomniane, można powiedzieć – wymarłe. A warto wiedzieć, że Biała Podlaska była w przeszłości ośrodkiem garncarskim. Muzeum posiada jeszcze jeden cenny zbiór, wciąż uzupełniany.
To wywiady terenowe, pozyskiwane od 1978 roku, uwzględniające 18 tematów z dziedziny kultury ludowej, m.in. demonologii, obrzędowości, dekorowania wnętrz. Pozyskano również liczne pieśni w formie zapisu tekstowego, transkrypcji oraz nagrań. Te ostatnie zostały w 2014 roku zostały zdigitalizowane w pracowni fonograficznej Państwowej Akademii Nauk.
