Pobyt Naczelnego Wodza w Białej Podlaskiej

W Białej Podlaskiej 12 maja 1936 r. na dworcu PKP wmurowano tablicę, przypominającą pobyt Wodza Naczelnego w 1920 r. Wcześniej, na placu sportowym 34 pp 7 tysięcy ludzi uczestniczyło w nabożeństwie, po którym bialczanie i wojsko przedefilowali przed symboliczną trumną Marszałka. W tym czasie w cerkwi i w synagodze odbywały się żałobne modły. O godz. 13 na bialskim dworcu PKP odbyło się odsłonięcie pamiątkowej tablicy z inskrypcją:

Na tym dworcu w dniu 3 września 1920 roku Marszałek JÓZEF PIŁSUDSKI dekorował D-cę 34 pp. i żołnierzy orderem Virtuti Militari oraz przyjmował delegacje Obywateli.

Tymczasem Józef Piłsudski odwiedził Białą Podlaską 10 września 1920 roku. W archiwum lubelskim znajduje się dokument z 1936 r., w którym lokalny Komitet Uczczenia Pamięci Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego prosi Naczelny Komitet UPPMPJP w Warszawie o zatwierdzenie tekstu tablicy pamiątkowej na dworcu w Białej Podlaskiej z datą 3 września 1920, co nie mogło się zdarzyć.

Otóż Piłsudski 2 września 1920 r. wyjechał z Warszawy do Lublina. Skąd następnego dnia udał się na wizytację Frontu Południowego, po drodze zatrzymując się w Krasnymstawie. 3 września 1920 na błoniach pod Chełmem Lubelskim dokonał przeglądu wojsk. Wśród zgromadzonych jednostek była również 9 Podlaska DP, ale bez 34 pp, który po krwawym boju pod Jabłonką 3 sierpnia 1920 r. został wycofany z frontu w celu uzupełnienia do Pabianic.

Marszałek nie mógł więc być osobiście 3 września 1920 r. w Białej Podlaskiej Za datę pobytu Piłsudskiego należy przyjąć dzień 10 września 1920 r., kiedy pociąg wiozący Marszałka z narady wojennej w Brześciu do Warszawy zatrzymał się w Białej Podlaskiej.

Źródłowym potwierdzeniem tej daty jest fotografia z podpisem o treści: „Biała Podlaska, 10 września 1920. Marszałek Józef Piłsudski rozmawia z płk. Narbutem-Łuczyńskim”. Zdjęcie to wykonał plutonowy Stanisław Pinkowski – żołnierz 34 pp. Autor pamiętnika obejmującego okres od marca 1917 do maja 1920 r oraz ok. 200 fotografii, z których każdą skrupulatnie opisał.