Dochowali wierności ojczyźnie

Obchody rozpoczął przelot nad Kockiem Zespołu Akrobatycznego „Biało-Czerwone Iskry” i uroczysta Eucharystią, której przewodniczył proboszcz parafii wojskowo-cywilnej pw. św. Kazimierza w Chełmie ks. prałat ppłk. Witold Mach, natomiast koncelebrował ks. prałat Roman Wiszniewski, dziekan dekanatu radzyńskiego.

Wśród gości znaleźli się m.in. biskup polowy Wojska Polskiego gen. bryg. dr. Józef Guzdek, kleberczyk płk Bolesław Kowalski z rodziną oraz płk Muchał Rohde, szef połączonego Centrum Operacyjnego Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych.

– Dalsza walka nie rokuje nadziei, a tylko rozleje krew żołnierską, która jeszcze przydać się może. Przywilejem dowódcy jest brać odpowiedzialność na siebie. Dziś biorę ją w tej najcięższej chwili – każąc zaprzestać dalszej bezcelowej walki, by nie przelewać krwi żołnierskiej nadaremnie. Dziękuję Wam za Wasze męstwo i Waszą Karność, wiem, że staniecie, gdy będziecie potrzebni – pisał gen. Kleeberg w swym ostatnim rozkazie w przeddzień kapitulacji. Oddziały polskie nigdy nie zostały pobite. 29 i 30 września stoczyły zwycięskie walki pod Jabłoniem i Milanowem, a rokowania kapitulacyjne zostały podjęte po wygranej bitwie z Niemcami pod Wolą Gułowską 5 października 1939 r., wskutek braku amunicji i żywności.

Przed pomnikiem gen. Franciszka Kleeberga wicewojewoda Robert Gmitruczuk tak scharakteryzował dowódcę Samodzielnej Grupy Operacyjnej Polesie: – Dziecko, które stało się żołnierzem. Żołnierz, który stał się ofi cerem. Oficer, który stał się generałem. Generał, który został bohaterem wraz ze swoimi podkomendnymi. Tutaj w Kocku, Woli Gułowskiej, Serokomli walczyli ludzie, aby dać nadzieję, chociaż mrok opadał nad rozdartą polską ziemią.

Dalsza część uroczystości odbyła się na cmentarzu wojskowym, gdzie spoczywa generał oraz jego 81 żołnierzy. Orkiestra Wojskowa z Dęblina odegrała hymn, odczytany został Apel Pamięci, a Kompania Reprezentacyjna Sił Powietrznych oddała salwę honorową. Obchody tego dnia zakończyło złożenie wieńców przez zebrane delegacje pod pomnikiem pamięci bohaterów roku 1939.

Uroczystości 78. rocznicy bitwy pod Kockiem uświetnił Szwadron Kawalerii im. 10 Pułku Ułanów Litewskich, Stowarzyszenie Krakusów Ziemi Lubelskiej, Federacja Kawalerii Ochotniczej oraz Szwadron Toporzysko w barwach Pułku 3. Strzelców Konnych, Delegacja Związku Piłsudczyków RP Okręg Kraśnik oraz Delegacja Wojewódzkiego Związku Żołnierzy Wojska Polskiego z Lublina.

3 października Oddział PTTK w Radzyniu Podlaskim zorganizował XXXIX Pieszy Rajd Kleebergowski przebiegający śladami ostatniej bitwy wojny obronnej 1939 r. pod Kockiem, Serokomlą i Wolą Gułowską. W imprezie wzięło udział blisko 150 osób reprezentujących szkoły podstawowe, gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne z powiatów bialskiego, garwolińskiego i radzyńskiego.