W dniu 10.11.2017 r. na stronie Sejmu RP ukazał się projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania organów publicznych.

Zwiększenie jawności wyborów

Ustawa przewiduje wprowadzenie zmian zwiększających jawność procesu wyborczego. Liczenie głosów będzie musiało odbywać się w obecności całej komisji. Protokół będzie wywieszany w lokalu wyborczym natychmiast po sporządzeniu, jeszcze przed przekazaniem go komisji wyższego stopnia. Mężowie zaufania będą mieli prawo brać udział we wszystkich czynnościach komisji, a do obserwowania wyborów zostaną dopuszczone organizacje społeczne. Przebieg wyborów będzie rejestrowany, a nagrania będą musiały być przechowywane przez 2 lata. Organizacją wyborów samorządowych zajmie się PKW, bo patologiczną jest sytuacja, gdy to gmina odpowiada za całość procesu wyborczego.

Kontrola nad pracą samorządów

Samorządy powinny służyć Polakom, a wiele z nich służyło dotychczas grupom lokalnych interesów. Czym kończy się wszechwładza, unaoczniły np. prace komisji ds. Amber Gold w Gdańsku czy komisji ds. reprywatyzacji w Warszawie. Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast będą mogli sprawować urząd jedynie przez dwie kadencja, bez zaliczania już odbytych, zatem za pierwszą zostanie uznana dopiero najbliższa, tj. w l. 2018 – 2022.

W radach powołana zostanie specjalna komisja skarg, wniosków i petycji, składanych przez obywateli. Radni zyskają uprawnienia kontrolne, na wzór uprawnień posłów wobec jednostek państwowych. Każdy klub w radzie zyska prawo wniesienia jednego punktu porządku obrad na sesję, bez możliwości jego zdjęcia: rządząca większość nie będzie mogła zatem unikać debaty nad ważnymi, a niewygodnymi dla niej sprawami. Obrady również będą nagrywane i transmitowane w internecie. Wprowadzony zostanie obowiązek elektronicznej rejestracji głosowań i upublicznienie rejestru głosowań jawnych każdego radnego. Raz w roku w każdym samorządzie odbywać się będzie debata o jej stanie, po której nastąpi głosowanie nad wotum zaufania. Dotychczasowe absolutorium sprowadzało się bowiem do sprawdzania księgowo-formalnej poprawności realizacji budżetu.

W zarządach województwa kierowanie pracą komisji rewizyjnej będzie zarezerwowane dla klubu opozycyjnego. To najważniejsze z założeń „pisowskiego skoku na samorządy”, o którym dramatycznie i od miesięcy grzmi opozycja.