Trudno przecenić wkład Polaków w badanie Syberii oraz Azji Środkowej. Większość z nich była zesłańcami, skazanymi za udział w powstaniach lub udział w konspiracji niepodległościowej. Benedykt Dybowski, Aleksander Czekanowski, Jan Czerski czy Bronisław Piłsudski to jedynie nieliczni, ale bodaj najbardziej znani spośród nich.
Wybitny, choć mało znany
Leon Barszczewski, zbyt młody by uczestniczyć w Powstaniu Styczniowym, jak dwóch poległych w nim starszych braci, podjął naukę w szkole wojskowej, której jednak nie ukończył. Zapytany na lekcji historii o „bunty Polaków”, bronił powstańców styczniowych, za co skreślono go z listy studentów i skierowano do pułku. W ramach służby wiele lat spędził w Samarkandzie, na niezbadanych wówczas terenach. Podczas wypraw podróżniczych opracowywał mapy terenu, biegu rzek i dróg na pograniczu Chin i Afganistanu. Uczestniczył w ekspedycjach archeologicznych i etnograficznych. Barszczewski był pierwszym polskim badaczem lodowców Azji, dlatego też jedno zbocze Grzbietu Hissarskiego nosi jego imię. W świecie biologii też pozostawił swój ślad. Roślina Czosnek Barszczewskiego została nazwana na cześć tego wybitnego Polaka.
Nieznany świat opisywał w dzienniku, gdzie notował też swoje obserwacje z botaniki, zoologii, geografii. W Azji spędził ponad 20 lat.
Medalowe fotografie
Prezentowane na wystawie fotografie Leona Barszczewskiego, pamiątki rodzinne, dokumenty oraz rękopisy sprzed 140 lat udostępnił Igor Strojecki oraz Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie. Igor Strojecki jest również autorem książki o identycznym tytule jak nazwa wystawy, w poświęconej jego pradziadowi – Leonowi Barszczewskiemu.
– Leon Barszczewski, jak na czasy w których żył, był utalentowanym fotografem. Jego zdjęcia są znakomite pod względem technicznym, jak również prezentują wysoki poziom artystyczny – mówi Małgorzata Nikowska, dyrektor bialskiego muzeum.
Zdjęcia Leona Barszczewskiego były doceniane już za życia autora, otrzymywały złote medale na wystawach fotograficznych.
Wernisażowi wystawy towarzyszyła promocja książki i spotkanie z jej autorem.
Ekspozycja będzie dostępna do 28 stycznia 2018 roku.
Gratka dla młodzieży szkolnej
Muzeum z okazji tej wyjątkowej wystawy opracowało „Program edukacyjny” zatytułowany – „Utracony Świat. Podróże Leona Barszczewskiego po XIX – wiecznej Azji Środkowej”.
Placówka zachęca młodzież szkolną do odwiedzenia wystawy i wzięcia udziału w konkursie – „Odwiedź wystawę i wygraj książkę’’ (regulamin w konkursu na stronie; http://muzeumbiala.pl/7152). Placówka proponuje ponadto zajęcia plastyczne „Podróże do Samarkandy. Malowanie motywów wschodnich na naczyniach’’, zajęcia teoretyczne „Historia podróży do XIX – wiecznej Azji’’ oraz zwiedzanie wystawy z przewodnikiem. Podczas zwiedzania wystawy i zajęć młodzież będzie miała okazję spojrzeć na Azję sprzed 140 lat oczami wyjątkowego człowieka, który potrafił równolegle z pracą zawodową rozwijać swoje pasje, zaspokajać ciekawość świata i uwieczniać rzeczywistość jaką widział dla przyszłych pokoleń.