Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki spotkał się w Lublinie z Szefami Rządów Państw Grupy Wyszehradzkiej. Jest to drugie spotkanie na tym szczeblu w trakcie polskiej prezydencji w Grupie V4. Symboliczna inauguracja polskiego przewodnictwa miała miejsce 3 lipca w Warszawie.
Gości w Porcie Lotniczym Lublin, na Ziemi Lubelskiej, przyjął wojewoda lubelski Lech Sprawka.
Grupa Wyszehradzka (V4) stanowi nieformalną regionalną formą współpracy czterech państw Środkowej Europy – Polski, Czech, Słowacji i Węgier. Kraje te łączy nie tylko sąsiedztwo i pokrewne uwarunkowania geopolityczne, ale również podobne dziedzictwo kulturowe, tradycja i historia.
Spotkanie rozpoczęło się na placu przed Centrum Spotkania Kultur w Lublinie, gdzie szef polskiego rządu oficjalnie powitał premierów państw Grupy Wyszehradzkiej: Czech – Andreja Babisza, Węgier – Viktora Orbana i Słowacji – Igora Matovica.
Po przywitaniu i wspólnym zdjęciu, premierzy udali się na rozmowę, której główne tematy dotyczyły sytuacji po wyborach prezydenckich w Białorusi, polityki wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem stosunków z Rosją, walki z pandemią COVID-19 oraz wymiany opinii przed nadzwyczajnym posiedzeniem Rady Europejskiej planowanym na 24-25 września br.
Premier Morawiecki podczas konferencji prasowej podsumował spotkanie premierów państw Grupy Wyszehradzkiej. – Przedyskutowaliśmy kwestię związane z Białorusią. Przede wszystkim trzeba podkreślić, że wszyscy zgadzamy się co do tego, że na Białorusi powinny odbyć się wolne wybory, żeby naród białoruski mógł sam, suwerennie zadecydować o swoim losie, o swojej przyszłości – powiedział premier. Potępiamy również wszelkie represje, które mają miejsce, nawet tortury, brutalne traktowanie demonstrantów, osób protestujących i apelujemy o uwolnienie wszystkich więźniów politycznych – dodał.
– Dla narodu białoruskiego chcemy zaproponować ofertę współpracy gospodarczej na przyszłość. To wspólne projekty związane z małymi i średnimi przedsiębiorstwami, ale także polityką energetyczną. Wiemy, jak ważne jest dla wymiany handlowej, żeby infrastruktura między naszymi państwami była jak najlepsza. Chcemy zaoferować ruch bezwizowy dla obywateli białoruskich. Ten pakiet gospodarczy dla Białorusi, będziemy chcieli przedstawić podczas najbliższego posiedzenia Rady Europejskiej – wyjaśnił premier polskiego rządu.
– Uzgodniliśmy również nasze stanowisko dotyczące próby otrucia Pana Nawalnego – jednego z głównych liderów opozycji w Rosji. Omówiliśmy kwestię Nord Stream 2 – Gazociągu Północnego, który w naszym przekonaniu jest projektem, który zmniejsza bezpieczeństwo tej części Europy i powinien zostać zatrzymany – mówił. – Wypracowaliśmy nasze stanowiska na tematy, które w ostatnich kilku dniach, omawialiśmy razem z Charlsem Michelem, w różnych formatach – bilateralnych, multilateralnych oraz z premierami innych państw UE. Dyskutowaliśmy o napięciach we wschodniej części Morza Śródziemnego związanych z dzisiejszymi sporami wokół wód terytorialnych, związanymi z Turcją.
Premier Mateusz Morawiecki zwrócił uwagę, że podczas spotkania został podjęty także temat COVID-19 i to jak najlepiej organizować europejską odpowiedź na epidemię tak, żeby nie doprowadzić do kolejnego lockdownu. Nie chcemy zamykać gospodarki, ale jednocześnie podchodzimy do epidemii z pokorą – mówił.
– Dyskutowaliśmy także kwestie pomocy dla naszych greckich przyjaciół w związku z tragedią, która dotknęła jeden z obozów dla uchodźców. Polska już teraz przygotowała 150 domów modułowych, aby posłać je do Grecji, żeby pomóc w zbudowaniu infrastruktury, która jest tam potrzebna – dodał.
Premier Morawiecki podziękował premierom państw Grupy Wyszehradzkiej za konstruktywną dyskusję, która bardzo dobrze przygotowała naszą pozycję przed debatą na forum unijnym. Dziękuję za przyjazd do Lublina i za omówienie tych aktualnych i kluczowych tematów.
Premier Węgier Victor Orban dodał, że cieszy go fakt, iż premier Morawiecki przedłożył propozycję dla Białorusi. – To jest propozycja, która obejmuje propozycję strategiczną dla Białorusi. Prawo człowieka i demokracja są ważnymi rzeczami, ale potrzebujemy jeszcze strategicznego podejścia i uważam, że polska propozycja idzie właśnie w tym kierunku – mówił.
Igor Matovic premier Republiki Słowackiej stwierdził, że V4 odgrywa bardzo ważną rolę i w niektórych tematach może być nawet liderem. Nikt nie wątpi, że w przypadku Białorusi, to Polska odgrywa rolę lidera. Wiem, że Polska świętowała niedawno rocznicę powstania „Solidarności”, stąd w imieniu wszystkich naszych obywateli i naszych krajów, krajów postkomunistycznych, dziękuję Polakom, że mieli tę odwagę, że powstali, podnieśli głowy i pokazali innym krajom, jak przeciwstawiać się złu komunizmu i socjalizmu. To dzięki temu mamy dzisiaj wolność – dodał Matovic.
Premier Czech Andrej Babisz podziękował premierowi Morawieckiemu za zaproszenie i za zorganizowanie spotkania. Podsumował ustalenia, jakie zostały podjęte w związku z sytuacją na Białorusi, a także przedstawił obecną sytuację panującą w kraju w kontekście COVID-19 oraz metod dalszej walki z pandemią.
fot. Krystian Maj/KPRM
