W Radzyniu Podlaskim planowane jest uruchomienie „zielonej elektrociepłowni”, na bazie miejskiego systemu ciepłowniczego. Obecnie opracowywana jest dla niej technologia.
Co to takiego?
Dziś około 83 procent koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych w Polsce nie spełnia kryterium przedsiębiorstwa efektywnego energetycznie. Coraz niższa jest też ich rentowność, co wynika m.in. ze stale rosnących cen emisji dwutlenku węgla (CO2). Tylko nieliczne przedsiębiorstwa ciepłownicze korzystają z energii pozyskiwanej z OZE (odnawialnych źródeł energii). Projekt nowej dyrektywy Unii Europejskiej o OZE, która dostosowuje ciepłownictwo do rosnących celów klimatycznych, zakłada zwiększenie wymagań związanych ze wzrostem udziału ciepła z odnawialnych źródeł energii w Polsce w latach 2021-2030.
Przedsiębiorstwo ciepłownicze w Radzyniu Podlaskim, zgodnie z tą dyrektywą, dąży również do pozyskiwania energii cieplnej spoza węgla i dodatkowo chce produkować energię elektryczną. Dążenia te może zrealizować m.in. dzięki programowi unijnemu, ogłoszonemu przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w Warszawie, które realizuje projekty badawcze współfinansowane ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020. Instytucja ta powołana została w celu poszukiwania pionierskich rozwiązań, by potem móc je upowszechniać. Projekt widnieje pod nazwą „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym”. Jego istotą jest wspólna produkcja energii elektrycznej i ciepła w jednym procesie technologicznym, w pełni oparta o odnawialne źródła energii. Proces jednoczesnego wytwarzania dwóch rodzajów energii nazywamy kogeneracją. To kluczowe założenie koncepcji technologicznej, które będzie rozwijane w pierwszym etapie projektu.
Projekt, jak już wcześniej wspomniano, oparty jest o system ciepłowniczy miasta Radzyń Podlaski. Jego część zwana „demonstratorem”, obejmująca dziesięć budynków wielorodzinnych należących do Radzyńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, będzie wydzielona z sieci ciepłowniczej i niezależna od kotłów węglowych. Nastąpi modernizacja sieci, pozwalająca na zwiększenie jej sprawności; będzie obsługiwała określonych odbiorców. Tę odizolowaną sieć zaopatrzona zostanie w ciepło tzw. źródła zeroemisyjne. Będą to: kolektory słoneczne i współpracujący z nimi magazyn ciepła oraz kogenerator, generujący energię cieplną i elektryczną, składający się z elektrolizera i ogniwa paliwowego na zielony wodór. Elektrolizer to instalacja, w której przy dostarczeniu prądu elektrycznego zachodzi reakcja rozkładu wody na wodór i tlen. Aby spełnić wymogi OZE energia elektryczna będzie pozyskiwana z okolicznych elektrowni wiatrowych, możliwie w okresach kiedy jest najtańsza.
Rozwiązanie planowane do wprowadzenia w radzyńskim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej jest pierwszym tego typu w Polsce, ale już sprawdzonym w Unii Europejskiej. Koncepcja ta ma na celu upowszechnienie tego rozwiązania w elektrociepłownictwie, przyczyniając się do dekarbonizacji, tj. zaprzestania wykorzystywania węgla w tym sektorze. – Z zainteresowaniem przyjęliśmy propozycję, aby projekt „zielonej elektrociepłowni” mógł być realizowany na bazie naszego systemu ciepłowniczego. To w znacznej mierze ograniczy procesy spalania węgla w miejskiej ciepłowni – podkreśla Jerzy Woźniak, prezes zarządu PEC w Radzyniu. – Jeśli zamierzenie się powiedzie, pozytywnie wpłynie na środowisko naszego miasta. Przybliży też naszą elektrociepłownię do osiągnięcia kryterium efektywności energetycznej – dodaje