Z Arkadiuszem Mularczykiem, posłem od 2005 r., od 2020 r. wiceprzewodniczącym Krajowej Rady Sądownictwa, przewodniczącym Parlamentarnego Zespołu ds. oszacowania wysokości odszkodowań należnych Polsce od Niemiec za szkody wyrządzone w trakcie II wojny światowej, od 2022 r. pełnomocnikiem Rządu do spraw Odszkodowań za Szkody Wyrządzone Agresją i Okupacją Niemiecką w latach 1939-1945, wiceministrem Spraw Zagranicznych, rozmawia Artur S. Górski. Cała rozmowa ukazała się na łamach portalu wybrzeże24.pl

– 1 września, w 83 rocznicę niemieckiej napaści na Polskę zaprezentował pan raport o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej. W ślad za tym Sejm uchwałą wezwał rząd Niemiec do przyjęcia odpowiedzialności politycznej, historycznej, prawnej oraz finansowej i do zadośćuczynienia za skutki rozpętania II wojny światowej przez III Rzeszę. Jakie kroki podjęła polska dyplomacja by działania były skuteczne i wolne od podejrzeń o li tylko polityczne wykorzystywanie strat i cierpień narodu?

Arkadiusz Mularczyk: 3 października została wystosowana nota dyplomatyczna do rządu Niemiec, która zawiera i opisuje dziewięć żądań strony polskiej. Strony powinny podjąć niezwłoczne działania zmierzające do trwałego, kompleksowego i ostatecznego prawnego i materialnego uregulowania następstw okupacji niemieckiej. Rząd zawarł w niej kwestie odszkodowań dla polskiego państwa i jego obywateli, zwrotu zrabowanych dzieł sztuki, zrabowanych zasobów bankowych, czyli grabieży polskiego sektora finansowego, zniszczeń gospodarczych i infrastrukturalnych, zwrotu majątku mniejszości polskiej w Niemczech oraz szereg kwestii związanych z zadośćuczynieniem i szeroko rozumianymi odszkodowaniami wojennymi. Niemcy nigdy ich Polsce nie zapłaciły.

– Dla Berlina temat reparacji jest zamknięty. Podobnie uważa część polskiej opinii publicznej…
Arkadiusz Mularczyk: To, że część społeczeństwa uważa, że sprawa jest zamknięta i dochodzenie odszkodowań jest skazane na porażkę jest wielkim sukcesem niemieckiej dyplomacji i siły jej oddziaływania, a jednocześnie porażką polskiej dyplomacji.

– W traktacie zjednoczeniowym zapisów o reparacjach, czy odszkodowań dla Polski zabrakło. Proces ratyfikacji traktatów zakończył się jesienią 1991 roku. Nie zadbał o to ówczesny minister spraw zagranicznych Krzysztof Skubiszewski, ani jego następcy?
Arkadiusz Mularczyk: Niestety ta sprawa nie była obecna na agendzie rozmów polsko-niemieckich, a jeśli była to bardzo nieśmiało. Dlaczego tak się zadziało – byłoby to tematem na inny obszerny artykuł. W dużej mierze było to wynikiem priorytetów ówczesnej polskiej dyplomacji. Było nimi wejście do NATO i do Unii Europejskiej. Traktowano Niemcy jako promotora tych naszych dążeń i idei. Temat odszkodowań nie był podnoszony…

– Niemcy są naszym najważniejszym partnerem gospodarczym oraz sojusznikiem w NATO.
Arkadiusz Mularczyk: Istotnym elementem był też fakt, że RFN, jeszcze przed formalnym zjednoczeniem, po upadku komunizmu, przeprowadziła w Polsce ofensywę kapitałową, wykupując spory pakiet rynku finansowego i medialnego. Niemcy zbudowały tutaj potężną bazę wpływów, dzięki temu osiągnęły w Polsce nadspodziewanie dużo.

Czytaj całą rozmowę na łamach portalu wybrzeże24.pl