Dlaczego ceny na stacjach paliw są wyższe niż przed rokiem, mimo że notowania ropy naftowej spadły do poziomów sprzed rosyjskiej agresji na Ukrainę? – to pytanie niemal codziennie słyszmy z ust polityków opozycji. PKN Orlen postanowił odnieść się do tej kwestii.
Cena gotowego produktu – diesla/oleju napędowego – nie jest równa cenie surowca. Ceny na stacjach paliw w całej Europie związane są z popytem i podażą paliw na międzynarodowym rynku. Od wybuchu wojny na Ukrainie popyt na diesla istotnie wzrósł i dalej jest wysoki, bo paliwo jest wykorzystywane m.in. w energetyce (korzystają z niego elektrownie i ciepłownie, zastępując nim drogi gaz ziemny).
Ostatnio co prawda cena za baryłkę spadła, bo obecnie mamy na rynku nadmiar ropy w stosunku do popytu. Jedynymi odbiorcami surowej ropy są rafinerie, które nie są w stanie wytworzyć więcej paliw, ani też przerobić (kupić) więcej ropy, nawet gdy jej cena spada – w efekcie podaż gotowego produktu jest stała. Popyt na produkt pozostaje niezmiennie na wysokim poziomie. Trend stosunku podaży/ popytu na produkt od wybuchu wojny na Ukrainie jest stały i to ma główny wpływ na wysoką cenę produktu.
Przed wojną różnica między ceną surowej ropy a ceną diesla, wynosiła ok. 100 USD na tonie (ceny diesla podążały wiernie za notowaniami ropy naftowej). Obecnie jest to ponad 200 USD. Różnica między hurtową ceną ropy naftowej a hurtową ceną gotowego produktu diesla jest dziś zatem dwukrotnie wyższa niż przed wybuchem wojny na Ukrainie.
W 2022 r były czasowe obniżki stawek podatkowych na wybrane towary, w tym benzynę i olej napędowy – obniżono do poziomu minimum akcyzę, zawieszono pobór podatku od sprzedaży detalicznej, wprowadzono stawkę VAT 8 proc. zamiast standardowej 23 proc. – to miało największy wpływ na cenę detaliczną. Od początku 2023 roku przywrócono podstawową stawkę VAT na paliwa, co oczywiście wpływa na ceny brutto paliw na stacjach.
Od początku lutego 2023 roku (czyli w półtora miesiąca) średnia cena diesla w Polsce spadła o prawie 10% / 76 groszy na litrze (z 7.65 do 6.89, na podstawie danych rynkowych, e-petrol). Olej napędowy za mniej niż 7 złotych za litr można kupić na 90 proc. stacji PKN ORLEN (1300 punktów sprzedaży). Na cenę benzyny mają wpływ także inne czynniki.
1. Składowe ceny litra paliw:
• Koszt surowca
• Koszty biokomponentów
• Kurs dolara
• Koszty energii
• Koszty transportu międzynarodowego
• Koszty logistyki krajowej
• Koszty pracy
• Daniny i podatki