Biskup Pacyfik Antoni Dydycz w swojej książce wydanej w Rzymie pt. „Z podlaskiej ziemi wezwany… Bł. Honorat Koźmiński, kapucyn (1829-1916)” pisze: „Podlasie to taki otwarty dom, który daje schronienie, poczucie bezpieczeństwa i ciepło ludzkiej dobroci.” Życie Błogosławionego Ojca Honorata można określić zdaniem: Chodził zawsze z Bogiem.
Pod koniec ubiegłego roku obchodziliśmy setną rocznicę śmierci bł. Honorata Koźmińskiego, który zmarł 16 grudnia 1916 roku w Nowym Mieście nad Pilicą.
Na ołtarze kapucyna z Białej wyniósł Jan Paweł II w X rocznicę swego pontyfikatu 16 października 1988 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2017 m.in. Rokiem Honorata Koźmińskiego.
Podlasie – „kraj lat dziecinnych”
Od wielu pokoleń rodzina Koźmińskich mieszkała na Podlasiu. Ostromęczyn koło Łosic był rodzinnym gniazdem, tu znajdował się ich majątek. Ojciec późniejszego Błogosławionego Stefan Koźmiński w Białej Podlaskiej pełnił obowiązki powiatowego budowniczego. W 1826 r. zaprojektował na nowo założonym cmentarzu dla unitów kaplicę p.w. św. Onufrego Pustelnika, a o pożarze miasta w 1830 r. – ratusz, który do dziś służy Urzędowi Miasta.
Późniejszy Ojciec Honorat urodził się w Białej 16 X 1829 r. Na chrzcie św. otrzymał czterech patronów: Florentyna, Wacława, Jana i Stefana. W rodzinie powszechnie używano drugiego imienia – Wacław. Do szkoły elementarnej uczęszczał w latach 1835-37. Naukę kontynuował w szkole powiatowej, bo taką nazwę nosiła wówczas dawna Akademia Bialska. W 1840 r. rodzina przenosi się do Włocławka, gdzie kończy gimnazjum. 4 lata, za namową ojca, studiował na Wydziale Budownictwa w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. W kwietniu 1846 za udział w konspiracji antyrosyjskiej został osadzony w X pawilonie Cytadeli Warszawskiej, gdzie zachorował na tyfus. Został zwolniony po prawie roku ze względu na zły stan zdrowia.
Powołanie
21 grudnia 1848 wstąpił do zakonu kapucynów w Lubartowie. Śluby proste złożył 21 grudnia 1849, a uroczyste 18 grudnia 1850. W 1851 został przeniesiony na studia teologii do Warszawy, które ukończył w 1852 i został tamże wykładowcą retoryki. Święcenia kapłańskie przyjął 27 grudnia 1852 z rąk arcybiskupa warszawskiego Antoniego Fijałkowskiego. W 1855 założył w Warszawie z Zofią Truszkowską Zgromadzenie Sióstr Felicjanek, którego zadaniem była działalność charytatywna. W latach 1859-1862 był gwardianem klasztoru warszawskiego. W 1895 został komisarzem generalnym kapucynów w prowincji polskiej.
Po upadku Powstania Styczniowego rząd rosyjski skasował wszystkie klasztory katolickie. Po kasacie klasztoru kapucynów w Warszawie w 1864 r. Ojciec Honorat zamieszkał w Zakroczymiu, a w l. 1892 – 1916 w Nowym Mieście. W celu ominięcia zakazu rosyjskiego zaczął zakładać skryte zgromadzenia zakonne (tzw. skrytki), oparte na regule trzeciego zakonu św. Franciszka. W latach 1872-1898 założył 14 żeńskich zgromadzeń zakonnych skrytych. Ich zadaniem miało być uświęcenie osobiste, działalność charytatywna i akcja apostolska w rodzinach, fabrykach, szpitalach. W 1889 roku postarał się o aprobatę dla zgromadzeń bezhabitowych, uzyskując od Stolicy Apostolskiej zgodę na ich afiliację do zakonu kapucynów. Ofiarnie pracując odrodził życie zakonne zakładając 26 stowarzyszeń tercjarskich, z których powstało 16 zgromadzeń zakonnych. Obecnie działa 17 wspólnot religijnych, w tym 3 habitowe, 14 bezhabitowych. Zakonnice pracują na 4 kontynentach, w kilkunastu krajach, wiele z nich działa w naszej diecezji.
Wyniesiony na ołtarze
Po śmierci powrócił do Białej Podlaskiej w cząstce relikwii, która znajduje się w kościele św. Antoniego. W Białej Podlaskiej pierwszą parafię p.w. bł. Honorata erygowano w 1990 r. Tablice memoratywne znajdują się w kościele św. Anny, gdzie został w 1829 r. ochrzczony oraz w kościele św. Antoniego, w którym pracę duszpasterską prowadzą oo. Kapucyni. Błogosławiony Ojciec Honorat był wzorem pokornego mnicha, przykładem pracowitości, o czym świadczą tysiące zapisanych stron, z których część tylko została opublikowana.
