Biała Podlaska, zwana dawniej Białą Książęcą lub Białą Radziwiłłowską, przez niemal trzysta lat pozostawała w rękach nieświeskiej linii tego rodu, a następnie jej spadkobierców. Rodowi Radziwiłłów miasto zawdzięcza wzrost znaczenia, a także swój niepowtarzalny
charakter, owiany splendorem książęcej rezydencji. Z imieniem tego rodu związany jest także herb miasta oraz najcenniejsze zabytki miejskiej architektury. Do dzisiaj, w wielu miejscach, na dekoracjach rzeźbiarskich i polichromiach, widnieje czarny, książęcy orzeł z rodowym herbem Trąby.
W mieście…
Pamięć o przeszłości miasta przekazywana jest kolejnym pokoleniom mieszkańców Białej Podlaskiej, którzy ze świadomością i dumą dbają o spuściznę Radziwiłłów. Dawne radziwiłłowskie fundacje do dzisiaj służą mieszkańcom miasta a radziwiłłowska kaplica w kościele św. Anny wciąż przypomina o świetności i ,znaczeniu rodu. Przykrym jedynie jest, że od lat brak jest środków z państwowej czy unijnej kasy na renowację XVIII-wiecznych fresków w kościele św. Antoniego, modernizację kościoła i klasztoru… Bialska Akademia służy nadal edukacji młodzieży. Rozbudowana i zmodernizowana, mieści w swoich murach Liceum Ogólnokształcące. Dawny szpital szarytek także odzyskał swoją pierwotną funkcję, będąc obecnie siedzibą Caritas. Ulubionym miejscem spacerów i odpoczynku, jest tzw. Park Radziwiłłowski, miejsce dawnej książęcej siedziby, któremu władze miasta sukcesywnie przywracają dawny wygląd i świetność. W pozostałościach dawnego założenia pałacowego mieszczą się instytucje edukacji i kultury – Państwowa Szkoła Muzyczna, Biblioteka Miejska oraz Muzeum Południowego Podlasia. Plany obejmują dalszą rewitalizację tego miejsca, remont i modernizację Muzeum, ze stałą ekspozycją poświęconą Białej Radziwiłłowskiej oraz odbudowę dawnego pałacu, w który mieścić się będzie centrum konferencyjno-hotelowe.
…i w muzeum
Wystawa „Radziwiłłowie. Biała. Podlasie” to niewątpliwe jedno z ważniejszych tegorocznych wydarzeń kulturalnych w regionie. Kolekcja Macieja Radziwiłła, syna Alberta Hieronima Mikołaja Radziwiłła i Anny z Czartoryskich, polskiego finansisty, działacza społecznego i biznesmena, od lat gromadzącego dzieła sztuki i pamiątki historyczne związane z dziejami swojej rodziny, została 27 maja br. po raz pierwszy udostępniona publiczności. Znamiennym jest, że miejscem tej wyjątkowej ekspozycji są nowe sale bialskiego Muzeum, mieszczące się w zachodniej oficynie dawnego pałacu, którego fundatorem był Aleksander Ludwik Radziwiłł. Jego syn Dominik Mikołaj, kanclerz litewski i ordynat klecki, zapoczątkował najżywotniejszą w domu Radziwiłłów linię, której potomkiem jest także Maciej Radziwiłł. Wystawa prezentuje wizerunki protoplastów rodu, począwszy od Mikołaja Radziwiłła „Starego” i Jana „Brodatego”. Znaczna część ekspozycji poświęcona jest właścicielom Białej, od Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki”, po zmarłego w 1813 r. napoleońskiego pułkownika, księcia Dominika Radziwiłła. Na wystawie obejrzeć także wizerunki ich znanych żon i córek, a wśród nich, prawdziwe dzieła sztuki portretowej autorstwa m.in. Bacciarellego czy też Jana Chrzciciela Lampiego. Wystawę uzupełniają medale portretowe, ryciny z przedstawieniami dawnych rezydencji, starodruki, mapy i tkaniny pochodzące z manufaktur radziwiłłowskich, oraz wykonane współcześnie tablice przedstawiające genealogię rodu. Ekspozycję oglądać można do 5 listopada br.
